Çocuğunuzla Para Hakkında Konuşmanın Yolları

Bir çok ebeveyn, çocuklarına para kavramını açıklamakta zorluk çekiyor ve nereden başlaması gerektiğini bilmiyor. Aslında bu iş için en doğru zaman, çocuklarımızın bizim ne yaptığımıza dikkat kesildikleri herhangi bir zaman olabilir.

Çocuğunuz 3 Yaşındaysa Ona Parayı Anlatmanın Tam Vakti

Araştırmalar gösteriyor ki 3 yaşından itibaren her çocuk temel olarak değer ve değiş tokuş gibi kavramları anlayabiliyor. Siz banka kartınızla ATM’den para çekerken ya da market kasasında aldıklarınızın parasını öderken sizi nasıl da büyük bir dikkatle izliyor fark ettiniz mi? Haydi, çocuğunuzun bu dikkatini ona yeni bir şeyler öğretmek için kullanalım.

Ona Paranın Nereden Geldiğini ve Neye Dönüştüğünü Basitçe Anlatın

Çocuğunuzla beraber markete gidin ve alışveriş sepetinin bir kısmını onu doldurmasına izin verin. Sepete o çok sevdiği çikolatalardan da koymayı unutmayın. Kasaya geldiniz ve cüzdanınızı çıkarıp aldıklarınızın parasını ödemeye hazırsınız. Çocuğunuza basitçe, cüzdanınızdaki parayı çalışarak kazandığınızı ve şimdi de o parayla ihtiyacınız olan ürünleri aldığınızı anlatın.

Aslında yetişkinleri ilgilendiren bu basit alışveriş, çocuklar için yetişkinlerin dünyasına attığı dev ve kıymetli bir adım. Çünkü o, merak ediyor. Biz de çocuğun merak duygusunu ona yeni bir şeyler öğretmek için kullanıyoruz. Aslında her şey bu kadar basit.

Çocuğunuzun Yaşına Uygun Açıklamalar Yapın

Çocuğunuz markette sizden şekerleme istediyse ona, “Paramız yok” demek yerine “Şu an cebimizdeki parayla almamız gereken daha öncelikli şeyler var. Üstelik doktorumuz, fazla şekerleme yemenin dişlerin için zararlı olacağını söylemişti” derseniz daha öğretici bir tavır sergilemiş olursunuz. Aksi durumda çocuğunuza “paramız yok” dedikten saniyeler sonra market rafındaki 10 kiloluk deterjanı satın almanız onun gözündeki saygınlığınıza gölge düşürebilir.

Aynı durum her yaş grubundaki çocuk için geçerlidir. Ergenliğin ilk dönemlerindeki bir çocuk, sizden şekerleme yerine bir oyun konsolu ya da bir Avrupa tatili isteyebilir. Böyle bir durumda ona açıkça; “Bu bizi ekonomik olarak zorlayabilir. Bunun kararını annenle/babanla başbaşa konuşup vereceğiz” demekten çekinmeyin.

Sahip olmak istediği şeyin sizin mevcut ekonomik durumunuzu aşması durumunda onu da tartışmaya dahil ederek o istediği şeye ne kadar ihtiyacınız olup olmadığını konuşarak da bu sorunun üstesinden gelebilirsiniz.

Nasihat Vermek Yerine Anlatılarından Yararlanın

Çocuğunuzu karşınıza alıp ona para konusunda nasihatlar vermek yerine yaşanmış başka olaylardan örnek verin. Bu, çocuğunuzun dikkatini çekecektir. Örneğin 10 yıl boyunca sabırla para biriktiren ve sonunda hayalindeki tekneyi alan komşunuz çok iyi bir örnek olabilir.

Sayılar Her Zaman İşe Yarar

Çocukların dikkatini çekmek için sayılar çok elverişli kavramlardır. “Milyon” kelimesinin sihrine inanamazsınız. Çocuğunuza parayla alakalı bir şeyler anlatmak için sayısal verileri kullanabilirsiniz. Ona harçlığından her hafta kenara koyacağı 5 TL ile 3 ay sonunda uzaktan kumandalı bir araba ya da konuşan bir bebek alabileceğini söylediğinizde gözlerindeki ışıltıya dikkat edin. Bu basit ve etkili tasarruf denemeleri, bir alışkanlık haline geldiğinde bazı istediği şeylerin harcamasını kendisi yapmaya başlayacak ve durum onun için daha da keyifli hale gelecek.

Kıyaslamalardan Kaçının

Günlük hayatımızda yaptığımız sayısız kıyaslar, çocuğumuza para kavramını açıklarken doğru yöntem olmayabilir. Savurgan komşunuz ya da size uzun süredir borcunu ödemeyen akrabanız ile ilgili çocuğunuza bir şeyler söylemek faydadan çok zarar getirir.

Para harcama tercihleriniz herkesin olduğu gibi sizin için de özeldir ve bir başkasının tercihlerine benzemek zorunda değildir. Çocuğunuza konuyu bu şekilde açıklayın. Ayrıca dönemsel olarak ihtiyaçlarınız ve beklentileriniz değişebileceği gibi kazancınız da değişkenlik gösterebilir. Çocuğunuzun bu ufak iniş çıkışlardan da haberdar olmasında bir sakınca yoktur. Çocuğunuz sizin yerine etrafınızdaki insanların para harcama alışkanlıklarına odaklanırsa ileride onlar ve sizin aranızdaki farklılıklarla ilgili yorum yapacak ve serzenişte bulunacaktır. Bunu ortadan kaldırmak adına kıyas kavramını da rafa kaldırmanız önem arz ediyor.

Doğru Zamanda, Doğru Yerde!

Bir aile büyüğünün çocuğunuza verdiği yüklü bir harçlık, onun adına bir birikim hesabı açmak için en doğru zaman olabilir. Bu küçük adımın ileride ona ne kadar büyük yararlar getireceğini de kolayca açıklayabilirsiniz. Önemli olan onu ikna etmek için kullanacağınız argümanların sadeliği ve netliğidir.

Çocuklarınız Sizi Örnek Alırlar

Her konuda çocuklarınıza rol model olmanız gerektiği gibi para konusunda da sizi örnek alacaklarını asla unutmayın. Kredi kartınız gereksiz harcamalarla doluyken çocuğunuza tasarrufun erdemlerinden bahsetmenin pek bir yararı olamaz. Asla aklınızdan çıkarmayın ki sizin finansal davranışlarınız, çocuğunuzun finansal davranışlarını da şekillendirecek.